Song song với việc giáo dục tri thức, các bậc phụ huynh cũng cần chú ý đến phương pháp phát triển trí tuệ cảm xúc cho trẻ. Khi trí tuệ cảm xúc được cải thiện, trẻ sẽ có khả năng đối diện và giải quyết mọi vấn đề trong cuộc sống với thái độ tích cực, tự tin hơn. Bài viết sau đây xin giới thiệu các phương pháp phát triển trí tuệ cảm xúc cho trẻ hiệu quả nhất, mời bố mẹ tham khảo.
Trí tuệ cảm xúc là gì?
Thuật ngữ “Trí tuệ cảm xúc” (EQ – Emotional Intelligence) được định nghĩa là khả năng khai thác và kết nối những cảm xúc của bản thân. Mọi đứa trẻ từ khi mới sinh ra đều có năng lực về trí tuệ cảm xúc nhưng khả năng này phát triển như thế nào còn tùy thuộc vào các mối quan hệ của từng người.
Không giống như IQ – thứ không thể thay đổi, EQ có thể được phát triển và mài dũa theo thời gian. Do đó, khi trí tuệ cảm xúc được phát triển một cách toàn diện trẻ sẽ có khả năng kiểm soát tốt những áp lực trong cuộc sống và giao tiếp hiệu quả hơn với mọi người. Đồng thời nâng cao đời sống của trẻ cả về mặt cá nhân cũng như công việc sau này.
Vì thế, các bậc phụ huynh nên tìm cách phát triển trí tuệ cảm xúc cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Để trẻ có thể tự tin, hòa đồng và có thêm nhiều mối quan hệ tốt đẹp trong tương lai.
Các cấp độ của trí tuệ cảm xúc
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng, hiện có 4 cấp độ khác nhau của trí tuệ cảm xúc. Bao gồm:
- Nhận biết cảm xúc: Trẻ có thể nhận biết đúng cảm xúc của bản thân và cảm xúc của những người xung quanh qua các tín hiệu phi ngôn ngữ.
- Hiểu được cảm xúc: Trẻ có khả năng thấu hiểu và cảm nhận được các loại cảm xúc. Đồng thời biết được nguyên nhân và hậu quả của từng loại cảm xúc ấy.
- Tạo ra cảm xúc: Trẻ có khả năng diễn tả và đáp lại các cảm xúc của mọi người xung quanh. Thông qua đó, trẻ biết lắng nghe, cảm thông và chia sẻ với người khác.
- Quản lý cảm xúc: Trẻ có khả năng tự quản lý được cảm xúc của chính mình, cư xử hợp lý để dễ dàng hòa đồng với tập thể.
Phương pháp phát triển trí tuệ cảm xúc cho trẻ
Hiện nay, có nhiều phương pháp phát triển trí tuệ cảm xúc cho trẻ hiệu quả mà các bậc phụ huynh có thể áp dụng. Chẳng hạn như:
-
Dạy trẻ nhận biết cảm xúc của bản thân
Phương pháp đầu tiên được nhắc đến đó là dạy trẻ nhận biết cảm xúc của bản thân. Như vui, buồn, chán nản, giận dữ, cáu ghét,… Để trẻ có khả năng nắm bắt cảm xúc tốt hơn, bố mẹ có thể cho xem hình ảnh của các nhân vật hoạt hình con yêu thích, có miêu tả rõ ràng từng nét mặt ở từng dạng xúc cảm khác nhau. Tiếp theo đó hãy cùng con phân biệt và gọi tên từng cảm xúc.
Ngoài ra, các bậc phụ huynh cũng có thể lấy những ví dụ thực tế từ các tình huống trong đời sống sinh hoạt hằng ngày. Qua đó, giúp trẻ dễ dàng phân biệt được đâu là nét mặt biểu lộ niềm vui, đâu là nét mặt của người giận dữ hay buồn bã.
-
Dạy trẻ hiểu về cảm xúc và cảm xúc không hề xấu
Bố mẹ nên chỉ dạy cho trẻ biết rằng bản chất của cảm xúc vốn không hề xấu. Và việc con bộc lộ cảm xúc của bản thân trước một vấn đề nào đó là điều hoàn toàn bình thường.
Hầu hết, khi trẻ có phản ứng với một sự việc nhưng những người xung quanh không thể hiện cảm xúc giống như vậy thì trẻ sẽ cảm thấy xấu hổ, mặc cảm, tự tin. Về lâu về dài tình trạng này sẽ gây tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của trẻ.
Do đó, bố mẹ nên nói cho trẻ biết rằng cảm xúc của con người là tự nhiên và con cần thoải mái thể hiện mà không lo sợ ánh nhìn của bất kỳ ai.
-
Dạy trẻ về cảm xúc tiêu cực và cách kiểm soát chúng
Đây cũng là một trong những phương pháp phát triển trí tuệ cảm xúc cho trẻ mà nhiều người áp dụng. Khi mới bắt đầu làm quen với trí tuệ cảm xúc, trẻ sẽ có xu hướng phản ứng dữ dội và đây được gọi là loại cảm xúc tiêu cực.
Ví dụ như trẻ tức giận thường gây ra một loạt các hành động như cắn xé, cào cấu, đánh đập,… Cho nên, thay vì trách mắng con bố mẹ hãy giải thích cho con hiểu về cảm xúc tiêu cực mà con đang gặp phải cũng như những cách kiểm soát hiệu quả.
-
Dạy trẻ về cách kiểm soát cảm xúc và các mối quan hệ
Một phương pháp quan trọng không kém khi giáo dục trí tuệ cảm xúc cho trẻ đó là dạy cách kiểm soát cảm xúc và các mối quan hệ. Bố mẹ có trang bị kiến thức về kỹ năng xã hội, khích lệ lòng nhân ái của trẻ, xây dựng tính hợp tác, tính tôn trọng và biết chịu trách nhiệm.
Khi trẻ điều khiển cảm xúc của mình, chúng sẽ được mọi người yêu mến hơn. Đồng thời, kiểm soát cảm xúc tốt cũng là cách giúp trẻ đối mặt với các vấn đề khó khăn trong cuộc sống, giúp ích cho sự phát triển tương lai sau này.
-
Cha mẹ cảm thông, động viên và đồng hành cùng trẻ
Phương pháp phát triển trí tuệ cảm xúc cho trẻ cuối cùng được nhắc đến đó là ba mẹ hãy cảm thông, động viên và đồng hành cùng trẻ. Khi con chưa thật sự hiểu rõ hay không thể tập trung, ba mẹ đừng nên trách mắng con mà hãy nhẹ nhàng khuyên bảo cũng như kiên nhẫn với con hơn.
Mặt khác, ba mẹ vẫn luôn ở bên cạnh, cùng con thực hành các bài học. Điều này không những giúp con ghi nhớ kiến thức tốt hơn mà còn gắn kết mối quan hệ giữa ba mẹ và con cái.
Trên đây là những thông tin liên quan đến phương pháp phát triển trí tuệ cảm xúc cho trẻ. https://vnkid.vn/ hy vọng sau khi đọc xong bài viết, các bậc phụ huynh sẽ lựa chọn được cách thức phù hợp và áp dụng giảng dạy cho con em mình.